1- دەست یان كراسەكەت بخەرە سەر دەمت و دەنگت نزم بكەرەوە. أبوداود (5029) والترمذي (2746) وقال: حديث حسن صحيح، وصحَّحه الألباني في صحيح الجامع(4755).
2- ئەگەر یەكێك لە ئێوە پژمی با بڵێ: (( ألحَمْدُللهِ)) البخاري 7/125برقم(6224).
یان
((ألحَمْدُللهِ على كُلِّ حالٍ)). أبوداود(5033) والترمذي والنسائي وصحَّحه الألباني في صحيح الجامع(687).
واتە: هەموو سوپاس و ستایشێك بۆ خوای گەورە لەسەر هەموو حاڵێك (بۆ دەرچوونی ئەو هەوایە)، یان (( الحَمدُللهِ رَبِّ العاڵمین)).
واتە: هەموو سوپاس و ستایشێك بۆ خوای پەروەردگاری جیهانیان.
(كاتێ خوای گەورە ڕۆحی كرد بە بەری ئادەمدا(علیه السلام) و ڕۆحەكە گەیشتە سەری پژمی، فەرمووی: (الحمدُلله ربِّ العالَمين) خواى گەورە فەرمووی: يَرحَمُكَ الله). أخرجه ابن حبان(2081) والحاكم(4/263) وصحَّحه الألباني في الصحيحة(2159) وصحيح الجامع(5216).
وە با براكەی یان هاوەڵەكەی پێی بڵێ: (( ێرْحَمُكَ الله)). واتە:خوا ڕەحمت پێ بكات (یان واتە: ئەمە ڕەحمی خوایە بۆت)، وە ئەگەر وتی: (( ێرحَمُكَ الله ))، ئەم پێی بڵێ: ((يَهديكُمُ اللهُ وَيُصلِحُ بالَكُمْ)). البخاري 7/125برقم(6224).
واتە: خوا ڕێنمایتان بكات و بیرو هۆش و حاڵتان و كاروبارتان (لە دین و دونیادا) بۆ چاك بكات (بە تەوفیق و پشتگیری كردن).
تێبینی: حیكمەتی سوپاسی خوا كردن لەم كاتەدا وەك ابن القیم (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) دەفەرموێت ئەوەیە: (ئەو كەسە بە هۆی ئەو پژمینەوە نیعمەت و سودێكی زۆری تووش بووە ئەویش بە هۆی دەرچوونی ئەو هەڵم و هاڵاوە قەتیسماوەی ناو دەماغی كە ئەگەر بمایەتەوەو دەرنەچووایە تووشی نەخۆشی سەخت و قورسی دەكرد، هەر بۆیە بۆی دانراوە سوپاسی خوا بكات لەسەر ئەو نیعمەتە، لەگەڵ مانەوەی ئەندامەكانی لاشەی لەسەر شێوەی خۆی دوای ڕوودانی ئەو لەزینەی كە بۆ لاشە بە وێنەی بومەلەرزەی زەوییە بۆی...). زاد المعاد (2/ 397)
3- ( ئەگەر كەسێك لە ئێوە پژمی و سوپاسی خوای كردو بیستتان{هەمووتان} وەڵامی بدەنەوە بە: (( ێرحَمُكَ الله )) بەڵام ئەگەر سوپاسی خوای نەكرد وەڵامی مەدەنەوە). مسلم 4/2292.
تێبینی(1): هەتا سێ‌جار وەڵامی كەسێك بدەرەوە كە پژمی بە(ێرحَمُكَ الله)، ئەگەر زیاد لە سێ‌جار پژمی وەڵامی مەدەرەوە چونكە دیارە نەخۆشەو هەڵامەتییەتی. بۆ درێژەی ئەمە بە بەڵگە صەحیحەكانیەوە بڕوانە ( الأذكار) لاپەڕە (267-268).
تێبینی(2): دروست نییە لە كاتی پژمیندا شتێكی تر بوترێت وەك وتنی (سەبری هێنا) یان صەڵاواتدان، یان شتی تر، چونكە:
پیاوێك لە تەنیشت ابن عمر(ڕەزای خوای لێ بێت) پژمی و وتی: (الحمدلله والسَّلام علی رسول الله)، ابن عمر فەرموی: منیش ئەڵێم: (الحمدلله والسَّلام علی رسول الله)، بەڵام پێغەمبەری خوا(صلى الله عليه وسلم) ئەوا فێر نەكردوین(كە لەم كاتەدا ئەمە بیڵێین)!! ئەو فێری كردوین كە بڵێین: ((الحمدلله على كل حال)). أخرجه الترمذي برقم(2738) وغيره بإسناد صحيح وحسَّنه الألباني كما هو مبين في (إرواء الغليل) (3/245). أنظر صحيح الأدب المفرد 1/360.
4- ئەگەر یەكێك لە ئێوە پژمی با بڵێت: ((الحَمدُللهِ رَبِّ العاڵمین))، وە با پێی بوترێت: ((ێرحَمُكَ الله))، ئەویش بڵێت: ((يَغفِرُ اللهُ لَنا وَلَكُم)). رواه الطبراني(6245) والترمذي وصحَّحه الألباني في صحيح الجامع(686).
